همه چیز درباره ریسک نکول
موضوع سرمایه گذاری در بازارهای مالی، می‌تواند یکی از دغدغه‌های بسیار مهم و بنیادی برای افرادی باشد که در این بازارهای مالی سرمایه گذاری می‌کنند. در مبحث سرمایه گذاری، مولفه‌های متعدد و بسیار گوناگونی مطرح میشود که یکی از آن‌ها موضوع ریسک است.
در خصوص ریسک در سرمایه گذاری بایستی به موضوعات متعدد و مختلفی از جمله ماهیت دقیق ریسک، انواع مختلف ریسک، معیارهای سنجش ریسک و… دقت کنیم.
ماهیت دقیق ریسک
ریسک در سرمایه گذاری دارای یک ماهیت مشخص است. اگر بخواهیم به بیان ساده این موضوع را بیان کنیم باید گفت که ریسک در واقع تفاوت بین انتظار سود و بازده، با مقدار واقعی و نهایی سودی است که از یک معامله دارید.
ریسک نکول چیست؟
حالا که مفهوم ریسک در سرمایه گذاری را متوجه شدید، بهتر است به سراغ موضوع ریسک نکول برویم. ریسک نکول زمانی رخ می‌دهد که در یک قرارداد، یکی از طرفین قرارداد نمی‌تواند به مفاد قرارداد عمل کند و به این ترتیب از پرداخت کردن وجه مورد نظر، حواله ها و برات خودداری می‌کند.
این عدم پرداخت حواله می‌تواند عمدی و یا غیر عمدی باشد؛ اما به هر حال باعث رخ دادن موضوعی به نام ریسک نکول میشود.
نکات دیگری که در خصوص ریسک نکول مطرح هستند، یکی در خصوص نام دیگر آن است که با نام ریسک عدم ایفای تعهد شناخته میشود؛ و موضوع بعدی هم در خصوص قدمت ریسک نکول است که در بین سرمایه گذاران مطرح میشود.
قدمت ریسک نکول به سال‌های بسیار دور و حتی به زمانی که به تازگی بازارهای سرمایه‌داری و سرمایه گذاری در این بازارها مطرح شده است، بر می‌گردد. این موضوع که قدمت ریسک نکول را نشان می‌دهد، بیانگر این مطلب است که آشنایی با این نوع از ریسک می‌تواند کمک بسیار بزرگ و شایانی را به شما در پروسه سرمایه گذاری کند.
اهمیت ریسک نکول
همان طور که توضیح داده شد، ریسک نکول به عدم توانایی و یا تمایل یکی از طرفین به پرداخت حواله یا برات اشاره دارد؛ اما اهمیت میزان ریسک نکول تا چه حد است؟
این ریسک یکی از مهم‌ترین و در واقع حیاتی‌ترین ریسک‌هایی است که می‌تواند در یک بازار مالی و سرمایه‌داری اتفاق بیفتد؛ زیرا در صورتی که تعداد کمی از افراد درگیر در معاملات با یک موسسه یا شرکت نتوانند به تعهدات خودشان عمل کنند، باعث ورشکسته شدن و نابودی اقتصادی و بنیادی کامل آن موسسه یا شرکت می‌شوند.
جلوگیری از وقوع ریسک نکول
موسسات مالی که تسهیلات و یا وام‌هایی را به افراد و شرکت‌ها واگذار می‌کنند، تماما در معرض خطر و ریسک قرار دارند؛ زیرا به علت شرایط سخت مالی و همچنین نوسانات بازارها و یا حتی تازه‌کار بودن وام‌گیرندگان، امکان بروز ریسک نکول وجود دارد.
همچنین بخوانید : طرح پانزی چیست؟
موسسات مالی و بازارهای سرمایه‌داری به منظور جلوگیری از وقوع چنین ریسک‌هایی تمهیداتی را در نظر گرفته‌اند. این تمهیدات شامل مواردی همچون بررسی سابقه مالی افراد و موسسات پیش از اعطای وام و تسهیلات و همچنین تعیین حد سقف مجاز برای اعطای تسهیلات است.
در صورتی که فرد یا موسسه مورد نظر و داوطلب برای دریافت وام و یا کمک هزینه، در سوابق خودش دارای نشانه‌هایی از ورشکستگی‌های مالی باشد، موضوع اعطای وام و… به احتمال زیاد به طور کلی منتفی میشود.
اهمیت وجود موسسات رتبه بندی
همان طور که در قسمت پیشین صحبت شد، قبل از اعطای تسهیلات به فرد و یا شرکت‌های مختلف، سابقه مالی و مالیاتی او را بررسی می‌کنند. این بررسی برای شرکت‌های اعطاکننده وام، تسهیلات، اوراق قرضه و برات می‌تواند بسیار وقت‌گیر باشد و مسلما این شرکت‌ها نمی‌توانند سوابق مالیاتی تمام افراد را بررسی کنند.
به دلیل همین موضوع، موسسات رتبه‌بندی به وجود آمده و تاسیس شده‌اند که می‌توانند این سوابق را بررسی کنند و نتیجه نهایی را به شرکت وام‌دهنده اعلام نمایند. با وجود این شرکت‌ها هم کار بررسی عملکرد و سوابق دقیق‌تر انجام میشود و هم آن که این وظایف سخت که نیاز به بررسی‌های جزئی دارد، از دوش شرکت برداشته خواهند شد.
البته این موسسات اعتبارسنجی فقط به بررسی سوابق افراد و موسسات نمی‌پردازند؛ بلکه آن‌ها به نوع اوراق قرضه مورد معامله و همچنین میزان ریسک نکول هر نوع اوراقی هم توجه می‌کنند و این موضوع را در نظر می‌گیرند که آیا فرد با وجود سوابق خاصی که در بازپرداخت برات و حواله ها از خود نشان داده است، می‌تواند در این مورد نیز از وقوع ریسک نکول جلوگیری کند یا خیر.
وجود ریسک نکول در اوراق مالی دولتی
در اوراق مالی دولتی هم ریسک نکول وجود دارد. از آن‌جایی که اوراق مختلفی در بخش دولتی وجود دارند، می‌توان گفت میزان ریسک آن‌ها با یک‌دیگر تفاوت دارد. از جمله اوراق مالی دولتی می‌توان به اوراق مشارکتی، اوراق خزانه اسلامی و… اشاره کرد؛ تعیین میزان ریسک نکول در هر کدام از این اوراق با دیگری تفاوت دارد و به همین دلیل هم نحوه محاسبه ریسک نکول در هر کدام از آن‌ها با دیگری تفاوت دارد.
عوامل موثر روی ریسک نکول
همان‌طور که گفته شد، رخ دادن ریسک نکول می‌تواند دارای نوسان باشد و قاعدتا عواملی که روی این ریسک تاثیرگذار هستند، دارای یک تاثیر ثابت نبوده و نرخ‌های گوناگونی دارند. در این قسمت به میزان تاثیر این عوامل توجهی ندارید، بلکه بیشتر به این موضوع می‌پردازیم که چه عواملی روی ریسک نکول می‌توانند موثر باشند.
1-مشکلات و عوامل سیاسی که مربوط به سیاست‌های خارجی و یا داخلی می‌شوند.
2-منتشر شدن گزارش‌ها و اخبار مربوط به ضرر و زیان‌های نهادهای دولتی که پشتوانه موسسات مالی محسوب می‌شوند.
3-آسیب‌های خبری و اقتصادی به برند و هویت وام‌گیرنده
4-تغییر بنیادی در بازار سرمایه
5-بالا رفتن تعداد رقبا در بازار سرمایه
6-تغییر و تحول در قوانین بروکراسی، نحوه محاسبه ریسک نکول و همچنین شرایط لازم برای ارائه یا عدم ارائه تسهیلات
7-ملغی شدن معافیت‌های مالی برای برخی از صنایع که می‌تواند میزان ریسک نکول را تا حد چشمگیری افزایش دهد.
8-نوسان و روند صعودی تورم در یک کشور که می‌تواند باعث عدم ثبات اقتصادی در کشور در تمام بخش‌ها و همچنین بالا رفتن نرخ ریسک نکول شود.
9-اعتصابات و اعتراضات قشر کارگر، این موضوع می‌تواند به سرعت و روند حرکتی اقتصاد لطمه وارد کند که این موضوع نیز به خودی خود می‌تواند ریسک نکول را بالا ببرد.
10-تغییر در ماهیت فناوری؛ همان طور که می‌دانید، فناوری همه روزه در حال تغییر است و مسلما با پیشرفت فناوری این موضوع نیز رخ می‌دهد که همه چیز دقیق‌تر محاسبه شده و حتی ممکن است در برخی از موارد این جزئی‌نگری فناوری‌ها باعث افزایش ریسک نکول در معاملات شود.
همچنین بخوانید : سهام خزانه چیست؟
سخن پایانی
در خصوص ریسک نکول موارد و مسائل متعدد و گوناگونی را مطرح ساختیم که هر کدام از آن‌ها می‌توانند در یک مطلب جداگانه بسط و گسترش داده شوند؛ اما سعی کردیم تا تمام ابعاد موضوع ریسک نکول را تا جای ممکن برای‌تان توضیح دهیم که یک پیش‌زمینه‌ای از ریسک نکول در ذهن‌تان ایجاد شود.
ریسک نکول به ریسکی گفته میشود که یکی از طرفین قرارداد نمی‌تواند در موعد مقرر به تعهداتی که در قرارداد ذکر کرده است، عمل کند و این موضوع می‌تواند باعث وارد آمدن خسارت‌های مالی به موسسه وام‌دهنده شود.
عوامل متعددی نیز بر ریسک نکول تاثیرگذار هستند که با توجه به آن‌ها می‌توان گفت میزان ریسک نکول یک اوراق بهادار خاص در یک شرایط خاص تا چه میزان است.
بیشتر بخوانید :
