حق تقدم سهام چیست؟
اگر شما از فعالان بازار سرمایه و بورس باشید به خوبی با مفهوم حق تقدم سهام آشنا هستید. اما بسیاری هستند که هنوز نمی‌دانند که حق تقدم سهام چیست و چه حقوق و مزایایی را برای سهامداران یک شرکت به همراه دارد. ما در این متن به دنبال این هستیم تا این دسته از افراد را با مفهوم حق تقدم سهام آشنا کنیم تا در صورتی که قصد قعالیت در بازار سرمایه و بورس را دارند بیشتر با اصطلاحات و عملکرد شرکت‌های عرضه شده در بورس آشنا شوند.
لزوم آشنایی سهامداران با مفهوم حق تقدم سهام
هر کسی که قصد دارد در بلند مدت به فعالیت در بورس بپردازد و با روند کار شرکت‌های بورسی و افزایش سرمایه آن‌ها آشنا شود، باید با اصطلاحات مختلفی در این زمینه آشنا شده باشد تا در صورتی که این عبارات به گوش او خورد بداند که به چه معنا است و چه مزایا و معایبی به همراه دارد.
از جمله مواردی که یک فعال بازار بورس باید بداند این است که بسیاری از شرکت‌های بورسی ممکن است که در برهه‌ای از زمان قصد افزایش سرمایه خود را داشته باشند.
در این زمان است که افزایش سرمایه هر شرکت بورسی با افزایش تعداد سهام آن شرکت همراه خواهد بود که این سهام باید به طریقی به سهامداران همان شرکت یا دیگر افراد علاقه‌مند به سرمایه گذاری در شرکت به فروش برسد.
حق تقدم سهام در زمان افزایش سرمایه، به سهامداران فعلی شرکت این حق را می‌دهد که برای خرید آن در اولویت قرار داشته باشند. به بیان دیگر اولولیت سهامداران فعلی شرکت برای خرید سهام جدید نسبت به دیگر خریداران در بازار بورس را حق تقدم سهام می‌گویند.
این افزایش سرمایه به طور معمول پس از برگزاری مجمع عمومی شرکت‌ها در صورتی که تصمیم بر این باشد که سهام جدید فروخته شود صورت می‌پذیرد و باعث میشود که به هر سهامدار یک سهم جدید با ارزش اسمی مشخص تعلق بگیرد. البته هر سهامدار باید برای سهم جدیدی که به او تعلق می‌گیرد مبلغی را در زمان مشخصی واریز کند که معادل ارزش اسمی آن سهام است.
پس از افزایش سرمایه نزد سازمان بورس و پرداخت ارزش اسمی سهم جدید است که به طور اتوماتیک این سهم پس از چند ماه به سهم عادی تبدیل میشود. در این‌جا شاید برای شما سوال باشد که در صورتی که یک سهامدار نخواهد سهم جدید را که به او تعلق می‌گیرد خریداری کند چه اتفاقی برای این سهم می‌افتد. در بخش بعدی به این سوال خواهیم پرداخت.
در صورت عدم تمایل سهامداران به خرید سهام جدید در زمان افزایش سرمایه چه اتفاقی می‌افتد؟
اگر سهامداری تمایل نداشته باشد تا در زمان افزایش سرمایه شرکت اقدام به خریداری سهام جدید بنماید، می‌تواند حق تقدم خود را در بازار بورس به فروش برساند.
به‌طور معمول هر سهامداری برای بازه زمانی محدودی امکان استفاده از حق تقدم خود را دارد و در صورتی که در این مدت هیچ اقدامی انجام ندهد، شرکت می‌تواند اقدام به فروش سهام با توجه به قیمت روز آن بنماید و مابالتفاوت قیمت سهام در بازار بورس و ارزش اسمی سهام را به حساب سهامدارانی که از حق تقدم خود استفاده نکردهاند واریز کند.
مفهوم دیگری که در این‌جا شاید نیاز باشد به آن اشاره شود نماد حق تقدم سهام است که بعد از برگزاری مجمع عمومی به شرکتی که قصد افزایش سرمایه دارد تعلق می‌گیرد، تا هر سهامدار بتواند با استفاده از این نماد اقدام به خریدوفروش حق تقدم خود بنماید.
همان‌طور که ذکر شد باید توجه داشته باشید که نماد حق تقدم سهام برای مدت محدودی امکان خریدوفروش دارد و در صورتی که در این مدت سهامدار اقدام خاصی انجام ندهد خود شرکت اقدام به فروش سهام جدید و واریز ما بالتفاوت خواهد کرد.
به‌طور معمول یک بازه زمانی دو ماهه برای خریدوفروش نماد حق تقدم سهام به هر سهامدار شرکت داده میشود که البته این زمان قابل تمدید است.
در صورتی که خریداران ارزش اسمی سهام را به حساب شرکت واریز کنند در ماه‌های آینده این سهم به سهم عادی تبدیل میشود و مانند همه سهام‌هایی که در بازار بورس به‌طور روزمره خریدوفروش می‌شوند دارای نوسان قیمت بوده و می‌توان از راه فروش آن در هر زمانی به معادل ریالی ارزش روز آن در بازار بورس دست پیدا کرد.
مقایسه‌ای بین سود خرید حق تقدم و سهام عادی
حق تقدم و سهام‌های عادی را از جنبه‌های مختلفی می‌توان مورد مقایسه قرار داد. یکی از مهم‌ترین جنبه‌هایی که برای هر کسی مهم است میزان سودی است که می‌توان از خریدوفروش سهام به دست آورد.
اما نمی‌توان به راحتی میزان سودآوری حق تقدم را با سهام عادی مقایسه کرد زیرا که هر دوی آن‌ها دارای سود و زیان هستند و پیش‌بینی آینده شاید به سادگی امکان‌پذیر نباشد.
اما به طور حتم یک امر روشن است و آن هم این است که حق تقدم نسبت به سهام عادی دارای نوسان بالاتری در بازار است. برای همین می‌تواند هم باعث سود بیشتر برای خریداران شود و هم می‌تواند ضررهای بیشتری را به دنبال داشته باشد.
گفته میشود که دامنه نوسان قیمت حق تقدم نسبت به سهام عادی دو برابر بیشتر است. برای همین ممکن است که شما تا دو برابر سود بیشتری به دست آورید و یا این که برعکس در زمان خرید یا فروش حق تقدم تا دو برابر بیشتر نسبت به سهام عادی ضرر کنید.
زمان پذیره نویسی حق تقدم سهام
نکته مهم دیگری که در مورد حق تقدم وجود دارد زمان پذیره نویسی برای آن است که برای بازه زمانی محدودی امکان‌پذیر است. اگر سهامداری به هر دلیل در این بازه زمانی از پذیره نویسی سهام خبردار نشود ممکن است که این امر به ضرر او تمام شود.
نتیجه گیری
به‌عنوان یک سهامدار شما هم باید نسبت به زمان مناسب برای خرید یا فروش حق تقدم آگاهی داشته باشید تا بتوانید بیشترین سود را به دست آورید و هم هوشیار باشید تا از پذیره نویسی حق تقدم سهام جدید به موقع آگاه شوید تا در صورت توان مالی نسبت به پذیره نویسی آن اقدام کنید.
در این مقاله درباره حق تقدم سهام و تفاوت آن با سهام عادی به‌طور کامل صحبت کردیم تا بتوانید با مطالعه آن به بهتری شکل ممکن در بورس سرمایه گذاری کنید.
بیشتر بخوانید :
