قرارداد اختیار معامله (option contract) چیست؟
از زمانی که انسان‌ها دادوستد و معامله را یاد گرفتند مفاهیم جدیدی به فرهنگ لغت‌شان نیز اضافه شد که مخصوص حوزه تجارت بود. در ابتدا افراد فقط با صحبت‌کردن معامله می‌کردند و هیچ قراردادی در بین نبود تا در آن چیزی ذکر شود؛ اما رفته رفته با پیچیده‌تر شدن جوامع، مهاجرت‌های استانی و… که سبب تلفیق فرهنگ‌ها با هم شد، افراد زیادی در معاملات شروع به کلاهبرداری کردند.
نوشتن قرارداد در همین دوران بود که بسیار احساس می‌شد تا به موجب آن میزان این کلاهبرداری ها و شیادی‌ها کاهش پیدا کند. در این مقاله از سرمایه سازی قصد داریم شما را با قرارداد اختیار معامله و اهمیت استفاده آن در دادوستدهای مختلف آشنا کنیم س همراه ما باشید.
همه چیز درباره قرارداد اختیار معامله
عبارت “قرارداد اختیار معامله” در نگاه اول بسیار نامفهوم به نظر می‌رسد اما اگر اندکی بیشتر به آن توجه کنیم و آن را به سه کلمه جدا از هم تبدیل کنیم متوجه می‌شویم که آن‌چنان هم که نشان می‌داد ثقیل و سنگین نیست.
به طور کلی برای تعریف قرارداد می‌توان گفت: به پیمان و قراری که بین دو یا چند نفر بسته میشود قرارداد می‌گویند. معنای واژه اختیار نیز یعنی دادن حق به کسی برای انجام کاری. پس قرارداد اختیار معامله در واقع پیمانی است که بین دو نفر یا دو گروه که تحت عنوان خریدار و فروشنده شناخته می‌شوند بسته میشود.
به موجب این قرارداد فرد خریدار یا فروشنده می‌تواند حق فروش یا خرید قسمت مشخص شدهای از آن سهام یا دارایی را داشته باشد؛ اما ویژگی که این نوع قرارداد دارد و آن را از قراردادهای معمولی متمایز می‌کند چیز دیگری است و آن هم اجرای آن در زمان آینده است نه در زمان بستن قرارداد.
نحوه اجرای قرارداد اختیار معامله
در قرارداد اختیار معامله، قرارداد منعقد میشود اما کالا، ارز، امتیاز و هر چیزی را که خریداری کرده یا فروخته اند در یک تاریخ مشخص در آینده به دست می‌آورند و پول آن را پرداخت می‌کنند، اما خریدار یا فروشنده بایستی در هنگام عقد قرارداد مبلغی از کل مبلغ مورد نیاز برای سهام را بپردازد.
اگر در آینده و زمانی که مربوط به اجرای قرارداد است خریدار از خرید خود پشیمان شود و دیگر تمایلی به اجرای قرارداد نداشته باشد امکان فسخ معامله را دارد؛ اما پولی که به‌عنوان بیعانه پرداخت کرده است را از دست می‌دهد. در این‌جا ممکن است فروشنده هم از فروش خود پشیمان شود اما اگر خریدار تمایل به اجرای قرارداد داشته باشد فروشنده ناچار است تا قرارداد را تمام و کمال اجرا کند.
موارد مطرح شده مربوط به قرارداد اختیار خرید بودند، قرارداد دیگری به نام قرارداد اختیار فروش نیز وجود دارد که همین حق و حقوق معامله برای فروشنده محفوظ است. در ادامه توضیحات بیشتری را در خصوص این نوع از قراردادها ارائه می‌دهیم.
اصول قرارداد اختیار معامله
هر قرارداد اختیار معامله‌ای دارای 4 اصل مهم و بنیادی است که رعایت‌کردن آن‌ها به انجام هرچه بهتر این نوع از قراردادها کمک می‌کند.
1-تعیین نوع اختیار معامله اهمیت بسیار زیادی دارد.
2-زمان اجرای قرارداد اختیار معامله کاملا واضح و شفاف باشد.
3-قیمت مشخص شده برای خرید یا فروش کاملا واضح و شفاف باشد.
4-قیمت اختیار معامله که در واقع همان بیعانه‌ای است که خریدار می‌پردازد هم کاملا واضح و شفاف مشخص شود.
با معلوم بودن این 4 مولفه می‌توانید مطمئن باشید که قرارداد اختیار معامله‌تان بسیار به‌صورت شفاف تنظیم شده است و به هیچ وجه از بابت ساختار قرارداد امکان لطمه یا صدمه دیدن را ندارید.
چرا باید از قرارداد اختیار معامله استفاده کنیم؟
دنیای تجارت، دنیای بسیار ریسک‌پذیر و پر از نوسات صعودی و نزولی است. قرارداد اختیار معامله دقیقا به دلیل همین نوسانات و غیرقابل پیش‌بینی بودن بازار به وجود آمده است. آیا شما می‌دانید که قیمت سهام X دو ماه آینده در چه حال است؟
بر طبق تحلیل‌های آماری، تجزیه و تحلیل داده ها هزاران روش دیگر به این نتیجه رسیده‌اید که این سهام در 2 ماه آینده به دو برابر قیمت کنونی خودش می‌رسد، اما نمی‌توانید ریسک کنید و تمام سرمایه خودتان را در این راه بگذارید؛ پس بهترین کار آن است که از قرارداد اختیار معامله استفاده کنید.
شاید بیعانه یا اختیار معامله‌ای که پرداخت می‌کنید یک صدم مبلغ و ارزش کل سهام باشد اما با این کار می‌توانید بعد از گذشت دو ماه و زمانی که واقعا آن سهام به سودآوری رسید آن را خریداری کنید؛ در صورتی هم که سهام هیچ سودآوری نداشت و حتی ضرر کرد دیگر تمام سرمایه‌تان را از دست نداده‌اید و همان مبلغ اختیار معامله از دست‌تان خارج شده است.
انواع قرارداد اختیار معامله
قرارداد اختیار معامله به دو نوع تقسیم‌بندی میشود که هر کدام برای معاملات خاصی کاربرد دارند.
- اختیار خرید
در قرارداد اختیار خرید، آن کسی که حق‌وحقوق بیشتری دارد و مانور بیشتری می‌تواند بدهد فرد خریدار است. یعنی خریدار می‌تواند در زمان تعیین شده سهام مورد نظرش را خریداری کند یا نکند.
- اختیار فروش
قرارداد اختیار فروش هم قوانین مشابهی با قرارداد اختیار خرید دارد، با این تفاوت که در این نوع از قرارداد اختیار انجام یا عدم انجام معامله به دست فرد خریدار نیست، بلکه توسط فرد فروشنده تعیین میشود.
روش های اعمال اختیار قرارداد
به دلیل آن که چنین روشهای سرمایه گذاری از غرب آمده است؛ نامی که برای آن‌ها انتخاب شده است نیز بر اساس همین موضوع است. دو نوع روش اعمال اختیار قرارداد داریم که به شرح زیر هستند:
- اعمال قرارداد اروپایی
در روش اجرای قرارداد اروپایی که به نظر منطقی‌تر هم می‌آید دو طرف درگیر در معامله بایستی تا زمان سر رسید قرارداد صبر کنند و به هیچ وجه نمی‌توانند قبل از زمان تعیین شده قرارداد را اجرا کنند.
- اعمال قرارداد آمریکایی
اما روش اجرای قرارداد معامله آمریکایی کمی متفاوت است و در واقع تنش و ریسک بسیار بالاتری را نیز برای افراد به وجود می‌آورد. در این سبک از اجرای معامله هر زمان که فرد مختار در معامله چه فروشنده باشد و چه خریدار باشد احساس کند که می‌تواند سود بیشتری به دست بیاورد می‌تواند قرارداد را اجرا کند. به دلیل همین امتیاز در اعمال قرارداد اختیار آمریکایی، هزینه بیشتری نیز بابت قیمت اختیار معامله و همچنین قیمت نهایی معامله تعیین میشود.
مزیت های قرارداد اختیار معامله
برخی از ویژگی ها و نکات مثبت استفاده از قرارداد اختیار معامله به صورت زیر است. همین ویژگ ها هستند که باعث می‌شوند تا یک قرارداد اختیار معامله جذاب به نظر برسد و محبوبیت زیادی را بین معامله‌گران پیدا کند.
1-افزایش زمان
با استفاده از این نوع قرارداد می‌توانید برای خریدن یا فروختن سهام خودتان زمان بخرید و بیشتر فکر کنید که آیا انجام این معامله به سودتان است یا به ضررتان.
2-کاهش ریسک معامله
با استفاده از این روش می‌توانیم تمام پیش‌بینی‌ها و تخمین‌هایی که برای آینده زده‌ایم را با ریسک کمتری به ظهور برسانیم.
3-کسب درآمد
با استفاده از این قرارداد می‌توانید درآمدهای جانبی همچون حق اختیار قرارداد را نیز به دست آورید.
سخن پایانی
قرارداد اختیار معامله که توضیح داده شد یکی از بهترین روشهای عقد معامله است که در آن چه خریدار و چه فروشنده سود می‌کنند و به آن چه که می‌خواهند دست می‌یابند. مزیت‌های مختلف این روش نیز باعث شده است تا هر روز نسبت به روز گذشته افراد بیشتری باشند که نسبت به انجام این نوع از قرارداد تمایل نشان دهند.
پس اگر شما هم در بازار سرمایه در حال خریدوفروش و دادوستد هستید بهتر است از این نوع قرارداد استفاده کنید و مراقب ریسک‌ها و خطرات ناشی از آن نیز باشید.
بیشتر بخوانید :
